ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับชาติตะวันตก (โปรตุเกส) สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

สรุป โปรตุเกสเป็นตะวันตกชาติแรกที่เข้ามาเจริญสัมพันธไมตรีกับไทยเพื่อผูกสัมพันธไมตรีและติดต่อค้าขายกับไทย ในสมัย ร.1 มีการเจริญสัมพันธไมตรีอย่างปกติธรรมดาและการติดต่อค้าขายระหว่างกันมีน้อยมาก ต่อมาในปี พ.ศ. 2329 อันโตนีโอ วิเสน เป็นผู้นำสาสน์จากทางการโปรตุเกสมาถวาย ร.1 เพื่อขอผูกมิตรกับไทย ซึ่ง ร.1 ทรงต้อนรับเป็นอย่างดี ต่อมาในสมัย ร.2 ความสัมพันธ์ของไทยกับโปรตุเกสมีความแน่นแฟ้นมากขึ้น มีการติดต่อทางการฑูตและทำสัญญาระหว่างกัน นอกจากนี้ชาวโปรตุเกสได้ช่วยอำนวยความสะดวกแก่เรือกำปั่นหลวงที่เดินทางไปค้าขายที่มาเก๊า รวมทั้งไทยยังต้องการซื้อปืนใหญ่จากโปรตุเกสเอาไว้ใช้ป้องกันพระนครด้วยจึงยินดีผูกมิตรกับโปรตุเกส ต่อมาผู้สำเร็จราชการโปรตุเกสที่เมืองกัว ในอินเดีย ได้เข้ามาขอพระราชทานที่ดินและอาคารให้กงสุลได้พักอาศัย และขอปักธงโปรตุเกสที่สถานกงสุล ซึ่ง ร.2 ได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานตามที่ขอพร้อมแต่งตั้งให้ซิลเวย์รามีบรรดาศักดิ์เป็น หลวงอภัยพาณิช ความสัมพันธ์กับโปรตุเกสนับจากนี้ไปจนถึง ร.3 เป็นความสัมพันธ์ทางการทูตและการค้าแต่ไม่รุ่งเรืองมากนัก